Vào buổi chiều ngày 9 tháng 8 năm 2008, làng Sơn Vĩ cũng như bao nơi khác, nhà nhà đều đang đắm chìm trong không khí Thế vận hội.

Một đám trẻ con tụ tập trước ti vi trong phòng ngủ chính của một nhà nọ, đứa ngồi trên giường, đứa trên sô pha, đứa trên ghế đẩu, lúc nhúc cao thấp không đều như nấm mọc sau mưa. Thậm chí bên ngoài cửa sổ cũng có một cái đầu đang ló vào, cố hết sức nhìn chiếc ti vi đang sáng.

Trên màn hình đang chiếu trận đấu vòng 64 giải cầu lông đơn nữ.

Bỗng dưng, có đứa phát hiện ra cái đầu bên cửa sổ, liền chỉ tay hét lớn:

– Con nhỏ HIV đến kìa! Mau kéo rèm lại đừng cho nó xem!

– Cút đi! – Đứa bé ngồi gần cửa sổ nhất mắng to, rồi kéo soạt tấm rèm lại, che đi bộ mặt xui xẻo kia.

Người phụ nữ trung niên đi ngang qua nghe thấy, không biết đã là lần thứ mấy bà phải mắng:

– Đã bảo bao nhiêu lần rồi, không được đặt biệt danh xấu cho người khác! Kéo rèm ra cho thoáng!

Bà xách một thùng nước vừa giặt đồ xong đổ ra sân xi măng trước cửa cho mát, đúng lúc “con nhỏ HIV” mà bọn trẻ nhắc tới đi ngang qua, bị dòng nước tạt sát gót khiến nó phải chạy vội.

Người phụ nữ trung niên gọi cô bé lại hỏi:

– Mạn Thu, bà con về chưa?

Lương Mạn Thu đã mười tuổi mà chỉ cao hơn mét ba một chút, người gầy đét so với bạn cùng lứa, da lại đen nhẻm. Hai chỏm tóc đuôi ngựa không biết bao ngày chưa gội chải, rối bù rũ xuống, trông như tai của một con chó con.

Lương Mạn Thu lí nhí chào “bác ạ”, rồi lắc đầu.

Bác gái hỏi:

– Thế ba con đâu, có nhà không?

Lương Mạn Thu vẫn lắc đầu.

Bác gái lại hỏi:

– Bao nhiêu ngày nay chỉ có mình con ở nhà thôi à?

Lần này Lương Mạn Thu mới gật đầu.

Ánh mắt bác gái thoáng sững lại, rồi bà buồn bã hỏi:

– Một mình con thì biết nấu nướng gì mà ăn?

Lương Mạn Thu lí nhí đáp gì đó, bác gái phải hỏi lại hai lần mới nghe rõ là cô bé sang nhà hàng xóm ăn nhờ. Bà định hỏi thêm thì Mạn Thu đã chạy biến mất. Bác gái này, cũng như nhiều người trong làng, đều biết rõ hoàn cảnh nhà cô bé, chỉ biết than môn câu “Đúng là tạo nghiệt!” rồi quay vào lo việc nhà mình.

Bà của Lương Mạn Thu đã được cô đưa lên Hải Thành chữa bệnh gần mười ngày nay. Suốt thời gian đó, cô bé may mắn được bác gái hàng xóm tốt bụng cho ăn nhờ. Cứ đến bữa, bác lại bưng một chén cơm canh đầy đổ vào cái chén riêng của nó, còn dặn ăn xong phải rửa sạch không thì gián kéo đến đấy.

Cô bé còn loáng thoáng nghe bác gái bị chồng mắng, rằng nhà mình thừa tiền dư của lắm hay sao mà đi nuôi thêm một đứa ăn chực, lại còn là “con nhỏ HIV” nữa. Mãi đến khi nghe bác gái thanh minh rằng mình không hề đụng vào chén của nó, Mạn Thu mới biết họ đang nói về mình.

Sau đó, có người bên Ủy ban thôn đến, nói sẽ giúp liên lạc với ba cô bé, nhưng rồi cũng biệt tăm.

Sắp về đến nhà, Lương Mạn Thu bỗng phát hiện cửa mở toang. Lẽ nào bà về rồi?

Cô bé chạy như bay vào nhà, nhưng bên trong chỉ có Lương Lập Hoa – ông ba đã mất dạng nhiều ngày của nó.

Lương Lập Hoa thậm chí còn gầy gò hơn cả con gái. Giữa tiết trời nóng nực, ông ta vẫn mặc quần dài áo dài tay, nếu không thì những đường gân xanh nổi cuồn cuộn và chi chít vết kim tiêm trên chân tay hẳn đã dọa cô bé sợ phát khóc.

Lương Lập Hoa nói:

– Tiểu Thu, thu dọn đồ đạc của mày đi, bài tập nghỉ hè với quần áo ấy. Ba đưa mày đến một nơi.

Đôi mắt đen láy của Lương Mạn Thu trông càng to hơn trên gương mặt hốc hác, cô bé hỏi:

– Đến nhà cô tìm bà ạ?

Lương Lập Hoa đáp:

– Đến nơi mày sẽ biết.

Lương Mạn Thu làm gì có mấy quần áo, đồ mùa hè lại nhẹ tênh, gộp lại còn chẳng nặng bằng đống bài tập nghỉ hè. Tất cả nhét vừa gọn vào chiếc cặp sách sờn mép đã đeo suốt bốn năm.

Lương Mạn Thu đi đôi dép lê nứt đế, theo Lương Lập Hoa lên chuyến xe khách đi Hải Thành, bụng bảo dạ chắc là đến nhà cô thật rồi.

Vậy mà còn chưa thấy khung cảnh đường phố quen thuộc trong trí nhớ đâu, Lương Mạn Thu đã bị ba gọi xuống xe. Cô bé hỏi:

– Cô chuyển nhà rồi ạ?

Lương Lập Hoa không trả lời, dắt cô bé lách qua mấy ông xe ôm đang ra sức chèo kéo khách, đi vào một con phố xa lạ.

Xung quanh có nhiều tòa nhà cao tầng sừng sững hơn hẳn cái thị trấn cô bé từng đến, những bảng hiệu, hộp đèn sáng choang khiến người ta hoa cả mắt, lại còn có cả cầu vượt bằng thép nữa.

Lương Mạn Thu đi sát theo Lương Lập Hoa, hỏi:

– Đây cũng là Hải Thành hả ba?

– Ừ. – Lương Lập Hoa đáp gọn lỏn, không giải thích gì thêm, dẫn cô bé rẽ vào một khu dân cư rồi dừng lại trước một tiệm ăn ven đường tên là “Ngỗng quay Tứ Hải”. Trước cửa tiệm treo một tấm biển: “Cần tuyển người, bao ăn ba bữa”.

Tiệm này cũng bán các món nguội ăn kèm và cơm suất, nhưng bây giờ còn khá xa giờ cơm tối. Lương Mạn Thu tham lam hít hà mùi thịt thơm nức mũi, bất giác nuốt nước miếng ừng ực.

Một cô gái trẻ đeo tạp dề dính đầy dầu mỡ đang cúi người lau sàn nhà, thấy hai ba con ngó nghiêng thì đứng thẳng dậy cười hỏi:

– Hai ba con muốn mua gì ạ?

Lương Lập Hoa nắm lấy quai cặp của Lương Mạn Thu, dắt cô bé vào tiệm, hỏi:

– Anh Hải có đây không?

Cô gái trẻ chống cây lau nhà, thấy hai ba con nhà này ăn mặc rách rưới, trông như bọn ăn xin bèn cảnh giác hỏi:

– Anh là ai, tìm anh Hải có việc gì?

Lương Lập Hoa đáp:

– Tôi với anh Hải trước đây là đồng đội, tìm anh ấy có chút việc.

Bên trái lối vào của tiệm ngỗng quay là khu chế biến mở, treo lủng lẳng đủ loại thịt quay chứ không chỉ có ngỗng, bên phải kê một dãy bàn ghế sát tường. Sâu bên trong là cánh cửa dẫn vào bếp sau, cạnh tường có chất một ít khăn giấy và mấy lốc sữa đậu nành.

Một người đàn ông trung niên với vẻ mặt hòa nhã kéo cửa bếp sau bước ra, ánh mắt nhìn Lương Lập Hoa lộ rõ vẻ ngờ vực:

– Lương Lập Hoa?

– Anh Hải! – Lương Lập Hoa vội nở nụ cười niềm nở, rồi huých nhẹ con gái. – Chào bác đi.

– Bác ạ. – Giọng Mạn Thu lí nhí như muỗi kêu, nghe như thể cô bé đã nhịn đói ba ngày ba đêm.

Đới Tứ Hải đáp một tiếng, ánh mắt thoáng nét thương cảm:

– Con lên lớp mấy rồi?

Lương Mạn Thu đáp:

– Khai giảng con lên lớp Năm ạ.

Đới Tứ Hải nói:

– Vậy là học dưới con trai bác một lớp. Con ra bàn kia ngồi chơi đi. A Liên, khui cho cô bé chai sữa đậu nành.

Lương Mạn Thu rón rén ngồi xuống ghế, nhận lấy chai sữa đậu nành đã cắm sẵn ống hút từ tay cô gái tên A Liên.

Trông A Liên có vẻ lớn hơn tuổi chị nhưng chưa đến tuổi cô, Mạn Thu không biết nên xưng hô thế nào, chỉ lí nhí nói lời cảm ơn.

Lương Lập Hoa bị Đới Tứ Hải kéo ra ngoài cửa, tránh mặt Lương Mạn Thu để nói chuyện.

Nếu không phải nể tình Lương Lập Hoa từng cứu mạng mình hồi còn đi lính, Đới Tứ Hải đã sớm chửi thẳng vào mặt gã nghiện chết dẫm kia rồi đuổi đi.

Ông chẳng hề khách sáo hỏi thẳng:

– Mày vẫn còn chơi thứ đó à?

Lương Lập Hoa chối bay chối biến:

– Hết rồi anh Hải, thật đó, em cai rồi.

Đới Tứ Hải chẳng tin nửa lời:

– Tao nói cho mày biết, không có cơm ăn thì mày có thể tìm tao, tao cho mày chén cơm ăn no bụng. Nhưng hết tiền thì đừng có tìm tao, tao không cho mày vay thêm một xu nào nữa đâu.

Lương Lập Hoa rụt cổ lại, ngượng ngùng nói:

– Em đâu có đến tìm anh vay tiền.

Đới Tứ Hải hất hàm hỏi:

– Thế mày đến đây làm gì?

Chắc chắn chẳng có chuyện gì tốt đẹp.

Lương Lập Hoa chỉ vào tấm biển “Tuyển người”, rồi lại chỉ Lương Mạn Thu:

– Em đưa cho anh một đứa làm công dịp hè này.

Đới Tứ Hải nhìn Lương Mạn Thu gầy nhẳng, cô bé chỉ hơi khom lưng một cái là chuỗi xương sống đã nổi rõ mồn một sau lớp áo hè mỏng manh, đến tiêu chuẩn lao động trẻ em còn chẳng đạt.

Đới Tứ Hải gắt:

– Mày đùa cái gì thế?!

Nhưng Lương Lập Hoa lại rất nghiêm túc phân bua:

– Anh Hải, mẹ em nhập viện rồi, ở nhà không có ai trông con bé này. Anh giúp em trông nó mấy hôm, cứ cho nó miếng cơm ăn, chỗ trải chiếu ngủ là được rồi. Tiểu Thu ngoan lắm, lại siêng năng nữa.

Đới Tứ Hải vặn lại:

– Mày là ba nó, hay tao là ba nó hả?

Lương Lập Hoa cười làm lành, rõ ràng là đang nịnh nọt:

– Anh Hải, chẳng phải anh bảo không có cơm ăn thì tìm anh sao, giờ em tìm đến rồi, anh lại không chịu giúp à?

Đới Tứ Hải không muốn đôi co với cái thứ nghiện ngập vô nhân tính này, ông quay vào gỡ tấm biển tuyển người vứt vào thùng rác, rồi cười nói với Lương Mạn Thu:

– Này bé, sữa đậu nành con cứ cầm đi mà uống, mau đi theo ba con về đi.

Lương Mạn Thu rất nhạy cảm với lệnh đuổi khách, cô bé ôm chai sữa lập tức đứng dậy đáp:

– Dạ con cảm ơn bác, sữa đậu nành ngon lắm ạ.

Đúng là tre xấu sinh măng tốt, Đới Tứ Hải thầm tiếc nuối, một đứa con gái ngoan ngoãn thế này sắp bị Lương Lập Hoa làm khổ đời rồi.

Lương Lập Hoa còn định chặn Đới Tứ Hải lại nài nỉ thêm, nhưng ông thẳng thừng quẳng lại một câu:

– Mày đến từ đâu thì về lại đấy đi!

Đoạn, ông co cẳng chạy biến và mất hút ở góc phố.

Rõ ràng là địa bàn của mình, vậy mà Đới Tứ Hải lại hành xử lấm lét như chuột chạy qua đường, vừa gặp ba con Lương Lập Hoa là né như né tà, đúng là xúi quẩy.

A Liên nhìn sắc mặt Đới Tứ Hải mà hành động, cũng chẳng còn thái độ tốt đẹp gì với ba con Lương Lập Hoa nữa, cây lau nhà cố tình hay vô ý cứ quẹt qua quẹt lại bên chân hai người, rõ là đang đuổi khách.

Lương Mạn Thu hỏi:

– Mình đi đâu nữa hả ba?

Thấy A Liên vào bếp thay nước lau nhà, Lương Lập Hoa cúi xuống nói với cô bé:

– Không đi đâu cả, ở yên đây, mày phải ngoan ngoãn nghe lời bác Hải nhé. Tao đi mua bao thuốc, lát về ngay.

Lương Mạn Thu nhìn Lương Lập Hoa đi đến đầu phố, thấy ba quay đầu lại, giơ tay vẫy vẫy với nó như thể đang chào tạm biệt.

Nó không kìm được gọi với theo:

– Ba ơi, ba nhớ về nhanh nhé.

Lương Lập Hoa dường như không nghe thấy.

Lương Mạn Thu vẫn chưa biết hành động này gọi là gửi gắm con côi. Trong một khoảng thời gian rất dài sau này, đó cũng là câu cuối cùng Lương Lập Hoa nói với cô bé.

Lương Mạn Thu uống hết chai sữa đậu nành, vì chẳng có việc gì làm nên ngồi xổm xuống, đặt chai thủy tinh rỗng bên cạnh.

Không biết qua bao lâu, A Liên lại lau nhà tới chỗ cô bé đang ngồi, Lương Mạn Thu vội vàng đứng dậy tránh sang một bên.

– Ủa ba con đâu rồi? – A Liên hỏi.

– Đi mua thuốc lá rồi ạ. – Lương Mạn Thu đáp.

– Đi bao lâu rồi?

– Con không biết.

– Thôi chết rồi! – A Liên kêu lên, quẳng cây lau nhà xuống rồi chạy vào tiệm dùng điện thoại bàn gọi cho Đới Tứ Hải.

Đới Tứ Hải tức tốc chạy về, quả nhiên thấy chỉ còn lại một mình cô bé, cuối cùng không nhịn được chửi ầm lên:

– Đậu má cái thằng nghiện chết băm!

Từ lúc bắt đầu có nhận thức, Lương Mạn Thu đã nghe bà nội mắng Lương Lập Hoa là đồ nghiện ngập chết tiệt, mãi đến khi lên Tiểu học, nghe tuyên truyền phòng chống ma túy, cô bé mới hiểu rõ ý nghĩa sâu xa của từ này.

– Bác ơi, có phải ba con không về nữa không ạ? – Cô bé sợ sệt ngẩng đầu nhìn Đới Tứ Hải.

Sự ngoan ngoãn của cô bé thật khiến người ta đau lòng. Đới Tứ Hải chẳng còn cách nào khác, đành hỏi:

– Con có biết làm việc nhà không?

Lương Mạn Thu gật đầu, nhặt cây lau nhà A Liên vừa bỏ lại, gắng sức lau sàn một cách nhanh nhẹn dù cánh tay cô bé còn chẳng to hơn cán cây lau nhà là bao.

– Anh Hải, cô bé này phải làm sao đây? – A Liên ghé tai ông hỏi nhỏ.

– Làm sao là làm sao! – Đới Tứ Hải tức không có chỗ xả.

Lương Mạn Thu lau xong sàn nhà, lại hỏi Đới Tứ Hải có cần lau bàn không. Nhưng Đới Tứ Hải không dám để cô bé động vào những thứ liên quan đến đồ ăn thức uống nên bảo cô bé đi làm bài tập.

Lương Mạn Thu quả thật cứ thế ngồi yên lặng làm bài cho đến tận lúc tiệm sắp đóng cửa. Đới Tứ Hải không khỏi cảm thán, con trai ông mà được một phần mười cái tính điềm tĩnh này của Lương Mạn Thu thì ông chắc ông phải cảm ơn trời phật quá.

Tiệm của Đới Tứ Hải khá có tiếng trong khu phố, ngoài ngỗng quay còn bán thêm các món ăn kèm như xá xíu, gà luộc chặt, gà hấp xì dầu. Mỗi ngày quán ra hai mẻ ngỗng quay vào buổi trưa và tối, bán hết là dọn hàng.

Qua sáu giờ tối là hết giờ cao điểm, ngỗng quay cũng bán sạch. Phần cơm và thức ăn còn lại chính là bữa ăn của A Liên và bữa tối của hai bố con Đới Tứ Hải.

Lương Mạn Thu không biết vì đói hay buồn ngủ mà gục ngủ một lúc trên chiếc bàn ăn trong cùng, mắt thì cứ len lén nhìn trộm chỗ đồ ăn còn lại trong quầy kính, thỉnh thoảng lại nuốt nước miếng ừng ực. Lúc ngỗng quay mới ra lò, cô bé đã thèm nhỏ dãi rồi; từng con ngỗng quay thơm nức mũi, da giòn tan mọng nước, dù giữa trời nóng nực cũng dễ dàng khiến người ta thèm ăn.

Đới Tứ Hải gọi Lương Mạn Thu ra rửa tay ăn cơm.

Lương Mạn Thu như được đại xá, vội vào nhà vệ sinh phía sau bếp rửa tay thật sạch sẽ rồi đi ra, đúng lúc có một người ôm quả bóng rổ hấp tấp xông vào.

Lúc đầu Lương Mạn Thu tưởng đó là người lớn vì thấy cậu ta cao hơn cả A Liên, nhưng đến gần mới nhìn rõ khuôn mặt non nớt, thì ra cũng chỉ là một đứa trẻ. Cậu con trai này cũng gầy và đen, nhưng khác với cái vẻ đen gầy do suy dinh dưỡng của Lương Mạn Thu, cậu gầy kiểu khoẻ mạnh rắn rỏi, cơ bắp săn chắc, cả người toát lên vẻ khỏe khoắn, tràn đầy sức sống. Đầu cậu đẫm mồ hôi, trông như lớp hơi nước ngưng tụ bên ngoài chai sữa đậu nành lạnh lúc chiều.

Đới Kha giật nảy mình, lúc này mới phát hiện trong tiệm có thêm một người. Đó là một cô bé nhỏ choắt, chỉ miễn cưỡng đứng đến ngực cậu, có lẽ vì quá gầy nên gương mặt chỉ còn da bọc xương, khiến đôi mắt trông to đến mức hơi đáng sợ.

Câu đầu tiên Đới Kha nói với Lương Mạn Thu là một câu chửi thề:

– Đệt, con cún còi này ở đâu ra vậy?

Lời tác giả

Cảnh báo: Nam chính giai đoạn đầu thuộc dạng trai hư tiềm năng, chẳng tốt lành gì nhưng cũng chưa hư hỏng hết thuốc chữa. Xin cân nhắc trước khi đọc.

Câu chuyện kể về hai đứa nhóc tì, có lẽ sẽ kéo dài từ năm tuổi đầu tiên đến năm tuổi thứ hai của chúng nó.