Trình tự tố tụng cơ bản đời Minh là: người dâng cáo trạng đặt vào vào nơi quy định tại công đường, huyện thái gia sẽ tiến hành thẩm tra theo trình tự, xem coi cáo trạng có hợp cách không, có đúng người đúng việc không, sau khi thối đường thì hình danh sư gia sẽ viết "phê từ" có nên lập án hay không, rồi sau khi lão gia xem qua thẩm định lại, sẽ công bố trên bức bình phong ngay trước cổng nha môn, đó gọi là lập án.

Đối với những án dân sư, trước hết nha môn sẽ phát "Đốc trách phiếu" và "Hòa tức phiếu", cho nha dịch tiến hành hòa giải cho cả hai bên. Nếu như hòa giải không thành, sẽ bắt đầu chuẩn bị thẩm án.

Đến lúc này thì sẽ phát ra "Điều tra phiếu", lệnh cho nha dịch tiến hành điều tra chứng cứ, xác định rõ nguyên nhân chân chánh của sự việc, rồi báo cáo bằng văn bản lên đại lão gia (tức quan huyện). Có lúc còn phải đi lấy những chứng cứ liên quan, giam cầm hoặc tịch biên tài sản, sau đó ban phiếu bài truyền bị cáo và nhân chứng đến công đường thẩm án.

Sau khi thẩm án xong, căn cứ những tình huống khác nhau mà đưa ra các phán quyết tương ứng, nếu như huyện lão gia có năng lực, thì thứ phán quyết này có thể thực hiện ngay trên công đường, nếu như phán quyết chưa được, thì sau khi bãi đường sẽ thảo luận với hình danh sư gia rồi thẩm định sau. Sau đó sẽ khai đường lần nữa để tuyên phán, hoặc là trực tiếp công bố thẳng lên bình phong luôn.

Dương Thu

Truyện được đăng tại truyenso.com. Đọc tiếp tại đây: http://truyenso.com/nap-thiep-ky-i/2064133/chuong-231.html