Trước kia viết báo cáo, nộp văn bản còn chẳng ai thèm ngó. Nhưng chuyện người thật việc thật, lại gào khóc tận nơi, không tin bọn họ vẫn dửng dưng được.
"Tôi đi!"
"Tôi nữa, tôi đi với!"
Tiếng hưởng ứng vang lên rầm rập. Dân quê tuy chất phác nhưng không ngu. Chuyện sống chết thế này, ai dám coi thường?
Mất một lúc lâu, kế toán Từ mới khiến bầu không khí dịu lại. Rồi cuộc họp mới bắt đầu chuyển sang chủ đề khác – chính sách ruộng đất mới. Đúng như dự đoán, cả đám người bên dưới đầy thắc mắc.
Trương Trường Minh không nói dài dòng, chỉ tóm tắt lại tinh thần cuộc họp của cấp trên, rồi mở lời:
"Chúng ta là một trong những điểm thí điểm. Nếu hơn nửa người trong đội đồng ý, sẽ tiến hành chia ruộng. Ngược lại, ai không đồng tình, cứ bỏ phiếu phản đối. Không ép ai cả. Tạm thời, có thể vẫn làm tập thể như trước."
Một người đàn ông lớn tuổi giơ tay, giọng khàn khàn nhưng rõ ràng:
"Vậy chia ruộng rồi, có phải muốn trồng gì thì trồng không?"
"Đúng vậy." – Trương Trường Minh gật đầu – "Tự chủ sản xuất, chỉ cần đảm bảo nộp đủ phần lương thực cho Nhà nước là được."
Dĩ nhiên anh ta chưa biết, vài năm sau, ngay cả việc nộp lương thực cũng bị bãi bỏ. Nhưng hiện giờ, cứ như vậy đã là tiến bộ rồi.
"Vậy thì tốt quá! Mấy năm rồi làm bao nhiêu cũng chẳng được gì!"
"Chia đất rồi, chăm chỉ thì mới có ăn. Ai lười thì chịu đói!"
Tiếng bàn tán vang lên khắp nơi, ai nấy đều sôi nổi. Nhưng đúng lúc ấy, một giọng the thé chen vào:
"Tôi không đồng ý! Ruộng là của tập thể, sao lại chia ra từng nhà từng hộ?"
Người vừa nói là Lưu lão đại, ai ở đây chẳng biết, nổi tiếng lười biếng, chỉ thích ngồi hóng chuyện và bốc phét. Trương Trường Minh liếc ông ta, ánh mắt như chứa cả cơn tức giận bị dồn nén bao lâu nay.
"Không đồng ý cũng được. Lát nữa bỏ phiếu, ông cứ gạch chéo vô tờ giấy. Đội ta theo nguyên tắc: thiểu số phục tùng đa số, cá nhân phục tùng tập thể!"
Dưới đám đông có người không nhịn được, bật cười khẩy:
"Hừ, không chia ruộng thì ông mới khoái chứ gì! Chia xong rồi, không còn bám víu vào người khác để ăn không ngồi rồi nữa!"
Lưu lão đại đỏ mặt tía tai, gân cổ lên cãi:
"Cậu nói ai? Hả? Cậu nói ai ăn không ngồi rồi đấy?"
Người kia cười nhếch mép, dứt khoát đáp:
"Tôi nói ông đấy. Ông thử nhìn xem, có ai trong đội này muốn làm chung nhóm với ông không?"
Không khí trong hội trường như sắp bùng nổ. Người này cãi, người kia xông vào, cả buổi họp náo loạn như cái chợ.
Thấy tình hình vượt khỏi tầm kiểm soát, Trương Trường Minh phải vội đứng lên:
"Thôi đủ rồi! Ai cũng có ý kiến riêng, nhưng không thể cãi nhau như vậy được! Chia đất rồi thì ruộng nhà ai người nấy lo. Muốn được mùa, thì nhổ cỏ, bón phân. Cây trồng không bao giờ lừa người cả!"
Câu nói tuy nhẹ nhưng như một cú đánh thẳng vào mặt mấy kẻ lười biếng. Mà cũng là một ngọn đuốc soi đường cho những người chịu thương chịu khó.
Liễu Vân Sương nhìn quanh, thấy trong mắt nhiều người đã sáng lên hy vọng. Cảm giác được làm chủ, được sở hữu thứ của riêng mình, khiến ai cũng muốn thử.
"Đúng đó, chỉ cần chăm chỉ, ruộng đất không phụ ai. Cày sâu cuốc bẫm rồi cũng có ngày gặt hái đầy tay. Cuộc sống chắc chắn sẽ khá hơn!" – Một người lớn tuổi nói lớn, giọng dứt khoát như đinh đóng cột.
Không khí bắt đầu chuyển dần sang hướng tích cực. Đúng lúc ấy, từ cuối dãy, một giọng nữ vang lên – thanh và rõ:
"Đại đội trưởng, nếu chia ruộng rồi... sang năm tôi có thể nuôi thêm vài con gà không?"
Là Lý Nguyệt Lan. Cô ta thay con trai ở nhà, nhưng vẫn đi họp để nghe rõ đầu đuôi. Câu hỏi đó, cũng là điều mà nhiều người muốn hỏi mà chưa dám nói.
"Chuyện này thì... hiện tại chưa có quy định gì rõ ràng, nhưng mà, khái niệm tự do buôn bán ở nông thôn đã bắt đầu được đưa ra rồi," Trương Trường Minh ngập ngừng nói, nét mặt không chắc chắn.
"Thế còn chuyện nuôi gia cầm thì sao? Có bị cấm không?" Có người chen vào hỏi.
"Ờ... cấp trên vẫn chưa có chỉ thị gì cụ thể cả."
Nghe vậy, cả sân họp bắt đầu xôn xao. Những ánh mắt đang hoang mang lập tức sáng lên.
"Nếu đã là tự do thương mại thì tức là... cũng sẽ cởi mở hơn trước đúng không?" Liễu Vân Sương cất tiếng, giọng không quá lớn nhưng lại khiến cả đám người phải chú ý.
"Bây giờ chưa nói là được nuôi nhiều hay không, nhưng mà cũng đâu có ai bảo là không được nuôi. Đại đội trưởng, đúng không?"
"Ờ... hình như là thế." Trương Trường Minh lúng túng gật đầu.
Những lời của Liễu Vân Sương giống như cục đá ném xuống mặt hồ tĩnh lặng – khiến mặt nước dậy sóng. Mọi người bắt đầu thì thào bàn tán, ánh mắt sáng rực như nhìn thấy lối thoát trong lúc đói kém.
Cô không nói ra, nhưng trong lòng đã sớm có kế hoạch. Cô biết, ở huyện bên cạnh, đã có người dám nuôi gà theo kiểu đại trà. Hồi đó, khi tất cả còn đang sợ bị phê bình, thì có người đã lén lút làm trước, cuối cùng phát tài to.
Kiếp trước, lúc người ta còn lưỡng lự, chần chừ, thì có người đã nhanh tay chớp lấy cơ hội. Giờ nhớ lại, lòng cô nóng như lửa đốt. Cô không có đầu óc buôn bán giỏi giang gì, nhưng học theo người ta thì chắc không sai. Lúc này mọi thứ còn chưa rõ ràng, ai nhanh tay thì người đó thắng.
"Được rồi, chuyện nuôi gà sau này sẽ tính tiếp, bây giờ tập trung vào việc chia ruộng đã. Cho mọi người năm phút bàn bạc rồi biểu quyết bằng cách giơ tay." – Trương Trường Minh dõng dạc tuyên bố.
Vừa dứt lời, đã có một nhóm người kéo lại bao quanh anh ta. Chuyện này là đại sự, ai cũng có điều muốn hỏi, muốn tính.
Bên chỗ Liễu Vân Sương cũng tụ lại một đám đông, chủ yếu là phụ nữ. Ai cũng lén lút đến hỏi cô, mong cô chỉ cho một con đường sáng. Cô biết họ đến vì niềm tin – và cũng vì muốn giúp Trương Trường Minh có thêm phiếu bầu.
Cô kiên nhẫn giải thích những mặt có lợi, nói rõ ràng rành mạch. Mắt thấy một đám phụ nữ vừa gật gù, vừa quay sang chồng con thì thầm bàn tính.
Cuối cùng, kết quả không nằm ngoài dự đoán – phần lớn mọi người đều đồng ý chia ruộng theo hộ gia đình.
Chỉ còn một nhóm nhỏ do Lưu lão đại dẫn đầu thì nhất quyết đòi làm theo lối tập thể như cũ. Nhưng thiểu số phải phục tùng đa số, họ chỉ đành nén tức mà chịu.