Ngoài mấy chuyện ăn uống vệ sinh, Cố Đăng dồn hết thời gian vào việc viết nhạc. Anh và Ali thức trắng suốt một ngày một đêm, cuối cùng cũng hoàn thành trọn vẹn bài hát.

Ali không kịp nghỉ ngơi, lập tức muốn mang bài hát đến hát cho bà ngoại nghe. Nhưng vừa ra đến cửa, con bé đã ngã gục xuống đất. Cố Đăng hoảng hồn, tưởng có chuyện gì, lật người lại mới phát hiện… nó ngủ mất rồi.

Anh bế con bé đi tìm Judy. Lúc đó, cô đang cùng mấy người phụ nữ chuẩn bị đồ cúng tế trước chuyến săn cá voi. Nhìn thấy Cố Đăng bế Ali, chị lau tay sạch rồi đứng dậy.

“Sao vậy?”

“Buồn ngủ quá ngủ gục luôn rồi,” Cố Đăng đỡ đầu con bé, lúng túng hỏi, “Để nó ở đâu được?”

“Đưa tôi,” Judy đưa tay đón lấy, “Tôi bế nó lên giường ngủ.”

Cố Đăng giao Ali cho cô rồi ngáp dài bước ra ngoài. Tuyết trắng xóa cả một vùng, ánh nắng chói đến mức không mở mắt ra nổi. Anh nheo mắt lại, mãi đến khi hoàn hồn mới phát hiện mình vừa va vào một vật thể ấm nóng.

Thấy Cố Đăng suýt ngã, Chương Ly thuận tay ôm lấy vai anh, cúi đầu hỏi: “Sao buồn ngủ dữ vậy?”

“Tối qua thức trắng,” Cố Đăng dụi mắt thở dài, “Đúng là già rồi, hồi xưa tôi thức ba ngày ba đêm cũng không sao.”

Chương Ly nói: “Về ngủ một lát đi.”

“Chưa được, tôi còn phải nghe Ali hát nữa,” Cố Đăng lắc đầu.

“Nó dậy rồi tôi gọi cậu.”

Cố Đăng nghĩ hai giây, rồi nói: “Vậy cũng được.”

Lời còn chưa dứt, anh đã gục đầu vào vai Chương Ly ngủ mất.

Nhiệt độ từ cơ thể người trẻ tuổi xuyên qua lớp áo truyền đến, Chương Ly cứng người trong giây lát. Mãi đến khi Cố Đăng gần như trượt khỏi vai, hắn mới kịp phản ứng, vụng về ôm lấy eo anh.

Eo nhỏ thật, chắc chỉ to cỡ đùi hắn. Một thân thể gầy guộc thế này, vậy mà lúc trước còn có thể cùng hắn đi bộ hàng chục cây số?

Chương Ly nhìn khuôn mặt của Cố Đăng. Ngũ quan anh rất tinh tế, hàng mi dày, sống mũi cao thẳng. Mang gương mặt mỏng manh dễ vỡ, nhưng lại có một sức chịu đựng vượt xa người thường.

Hắn nhìn đến ngẩn người. Mãi đến khi có người đi ngang qua mới chợt hoàn hồn, cúi người bế anh lên rồi đi vào nhà.

Ban ngày đàn ông đều ra ngoài làm việc, lúc này trong phòng chỉ còn mình Cố Đăng. Chương Ly đắp chăn cho anh xong thì ngồi yên bên giường. Đến khi có người gọi ra làm việc, hắn mới chịu đứng dậy đi khỏi.

Cố Đăng tỉnh dậy vì đói. Nhưng anh chẳng màng đến chuyện ăn uống, lập tức chạy đi tìm Ali. Con bé vẫn còn ngủ. Mãi đến khi mọi người ăn trưa xong, nó mới lồm cồm bò dậy với đôi mắt ngái ngủ. Judy gọi nó ăn xong rồi cùng nhau đến chỗ bà ngoại.

Càng đến gần, Ali càng căng thẳng, liên tục quay đầu nhìn Judy và Cố Đăng. Judy vỗ vai con bé: “Đi đi.”

Cố Đăng ôm đàn guitar đứng ở cửa, sắc mặt không khá hơn Ali là mấy. Khi bài hát vừa kết thúc, trong lòng anh như bị đè nặng xuống.

.

Chương Ly nhận được tin quay về thì thấy Ali đang khóc trong lòng Judy, còn không thấy bóng dáng Cố Đăng đâu cả. Nhìn phản ứng của cả hai, hắn đã đoán được kết quả.

Hắn hỏi Judy: “Không tỉnh lại sao?”

Judy lắc đầu: “Vẫn vậy thôi.”

Ali vẫn đang khóc, dường như không thể chấp nhận kết cục như vậy.

Chương Ly lại hỏi: “Cố Đăng đâu?”

Judy nhấc cằm ra hiệu: “Ra biển rồi.”

Chương Ly nói cảm ơn rồi quay người đi về phía bờ biển.

Mặt biển mùa đông ở vùng vĩ độ cao có một vẻ tĩnh mịch rất đặc biệt. Biển nhiệt đới tràn đầy sức sống, còn biển ở vùng cực lại mang vẻ lạnh lẽo và đè nén.

Cố Đăng cầm theo cây đàn cũ, đi qua đi lại trên tuyết ven biển, nhìn cả một vùng trắng xóa xen lẫn màu xanh đậm, tâm trạng càng lúc càng nặng nề. Anh cũng không hẳn là quá buồn, vì dù gì đó cũng chỉ là bà ngoại của Ali, nói cho cùng cũng là người xa lạ gặp gỡ tình cờ.

Anh chỉ thấy một cảm giác mơ hồ, nặng nề len lỏi trong lòng. Cố Đăng không sao gọi tên được cảm xúc ấy, chỉ biết đi qua đi lại để vận động mà xua tan sự tiêu cực.

Bên bờ biển vẫn còn tuyết đọng, những chỗ nước tràn qua thi thoảng đóng băng. Cố Đăng thích tiếng băng vỡ răng rắc dưới chân mỗi khi giẫm lên.

Đôi giày leo núi dày, chống nước, chống trượt, khiến anh dễ dàng tiếp tục trò chơi ấy. Nhưng khi vừa giẫm lên một mảng băng nữa, đột nhiên có ai đó từ phía sau nắm chặt lấy tay anh. Lực đạo mạnh đến nỗi làm anh đau, cây đàn rơi phịch xuống tuyết.

“Đừng qua bên đó.” Giọng Chương Ly gấp gáp, hơi thở dồn dập, đôi mắt đen ánh lên sự rối bời khó tả.

Cố Đăng nhăn mặt vì đau, hít một hơi lạnh: “Nhẹ chút, đau quá.”

Chương Ly nới tay hai phần, nhưng vẫn chưa chịu buông anh ra.

Cố Đăng cau mày: “Buông ra.”

Chương Ly không nói gì, chỉ nhìn anh bằng ánh mắt ngày càng sâu.

“Anh tưởng tôi định nhảy xuống biển hả?” Cố Đăng bất chợt ngẩng đầu nhìn hắn chằm chằm.

“Không.”

“Vậy thì thả tôi ra trước đi.”

Hai người nhìn nhau vài giây, Chương Ly im lặng một hồi mới từ từ buông tay phải ra, nhưng vẫn đứng sát bên không nhúc nhích.

Cố Đăng xoa cánh tay bị nắm đến đau, cúi người định nhặt cây đàn, thì Chương Ly đã cúi xuống nhặt lên trước.

Cố Đăng liếc nhìn hắn: “Anh ra đây làm gì?”

“Tôi…” Chương Ly trầm ngâm một lát, rồi nói, “Đội săn cá voi ngày mai xuất phát rồi. Tôi tới hỏi cậu có muốn đi không.”

Mai đã khởi hành sao? Vậy là xuân đến rồi à? Cố Đăng thấy hơi tò mò, nhưng nghĩ một lúc lại lắc đầu: “Thôi đi, tôi không muốn thấy cảnh đó.”

Chương Ly gật đầu, không ép.

Có Chương Ly ở đó, Cố Đăng cũng chẳng còn tâm trạng giẫm vỡ băng nữa, anh xoay người đi về phía bờ, Chương Ly xách theo cây đàn, lặng lẽ bước theo sau.

“Anh cũng đi à?” Cố Đăng hỏi.

“Ừ.” Chương Ly đáp.

Cuộc đối thoại kết thúc, không khí lại rơi vào im lặng.

Họ cứ thế đi dọc bờ biển, giẫm nát đám tuyết đọng quanh đó. Phải đến lúc này, Chương Ly mới lại lên tiếng, giọng đầy thận trọng: “Lúc nãy tôi nghe thấy Ali khóc.”

“Ừ, bài hát chẳng có ích gì cả.” Cố Đăng cười tự giễu, vẻ mặt có chút lặng lẽ. “Cũng không hiểu lúc đó bọn tôi nghĩ gì, sao lại tin mình có thể làm được chứ.”

“Đừng nản quá.” Chương Ly nói, “Đến thầy cúng còn không đánh thức được bà ấy mà.”

Cố Đăng: “…”

Câu nói này… khiến anh bật cười, dù gương mặt có phần khó coi.

Sự thật là, việc Cố Đăng làm, mục đích vốn không thuần khiết như bề ngoài thể hiện. Thực ra, anh đang mượn danh nghĩa giúp Ali để thỏa mãn h.am m.uốn sáng tác của bản thân.

Miệng thì nói sẽ không viết nhạc nữa, quyết tâm từ bỏ âm nhạc. Nhưng chỉ cần có chút hy vọng le lói, anh lại ngấm ngầm thử lại, không từ bỏ được.

Mọi lời anh nói về việc từ bỏ, kỳ thực đều là nói dối. Anh dùng mấy lời đó để lừa người khác, đồng thời cũng cố gắng lừa chính mình.

Giống như mấy người mua vé số, ngoài miệng thì bảo chỉ mong huề vốn, nhưng thử hỏi trong lòng ai mà chẳng khao khát trúng độc đắc? Cái gọi là “chỉ mong huề vốn” chẳng qua là một cái cớ, một cách để tránh đối mặt với h.am mu.ốn thật sự của bản thân.

Vì sợ thất bại, nên dứt khoát tự xếp mình vào vị trí của kẻ thất bại. Như thế, mỗi lần có được một thành công nhỏ nhoi, lại có thể dễ dàng cảm thấy tự hào. Anh chọn cách bằng lòng với sự tầm thường, đắm chìm trong những chiến thắng bé nhỏ, nhưng không còn dũng khí vươn tay với vầng trăng cao kia nữa.

Tiếng gió bên bờ biển rít lên từng cơn, nghe như có ai đó đang nức nở.

Cố Đăng ngẩng đầu nhìn Chương Ly, anh kiềm nén mong muốn được an ủi, chỉ hỏi: “Anh còn gì muốn nói nữa không?”

Chương Ly lắc đầu im lặng, Cố Đăng liền bước lên một bước, lấy cây đàn từ tay hắn.

Khi khoảng cách giữa hai người gần nhất, cả hai đều nín thở theo bản năng. Cố Đăng ngửi thấy mùi thảo dược trên người Chương Ly, là mùi hắn nhiễm phải trong mấy ngày qua khi làm việc cùng người dân địa phương. Mùi cây cối và bùn đất hòa quyện với tuyết lạnh, khiến người ta liên tưởng đến rừng thông ở vùng ôn đới: rộng lớn, kiên cường, như thể có thể dung chứa tất cả mọi thứ.

Anh hoàn toàn có thể xin Chương Ly một cái ôm để tự an ủi bản thân, nhưng sau cái ôm lần trước, cả hai đều đồng loạt chọn cách kiềm chế, không còn tiến lại gần thêm bước nào.

Cố Đăng chưa từng phủ nhận sức hút của Chương Ly đối với anh, vẻ ngoài điển trai, cơ thể quyến rũ, tính cách bao dung, cùng sự an toàn mà hắn mang lại.

Anh cũng từng nghĩ đến việc dùng một mối tình để thay thế cho sự trưởng thành, dùng quan hệ thể xác để chữa lành nỗi trầm uất trong lòng. Nhưng anh hiểu, cách chữa lành đó quá hời hợt. Những va chạm không đúng lúc sẽ làm hỏng một tình bạn đẹp. Anh không muốn sau này mỗi lần nhớ đến Chương Ly, trong đầu chỉ còn sót lại hình ảnh mơ hồ của những khao khát thể xác.

Bóng dáng Chương Ly dần khuất cuối con đường, từ ngôi làng phía xa vang lên âm nhạc mơ hồ. Cố Đăng cúi đầu gảy dây đàn, phát ra vài âm thanh không đầu không cuối.

“Cố Đăng!” Có người bất ngờ gọi tên anh. Là Chương Ly vừa rời đi lại quay trở lại. Hắn th* d*c, lồng ngực phập phồng dữ dội, rõ ràng là đã chạy một mạch về đây.

Không lý do gì, tim Cố Đăng bỗng thắt lại, nhưng anh không để lộ điều gì, chỉ hỏi: “Gì vậy?”

“Cậu có muốn nghe người Inuit hát khúc hát săn cá voi không?” Chương Ly vừa thở vừa nói, đôi mắt sáng rực chưa từng thấy.

“Muốn.” Cố Đăng lập tức đáp, “Tôi muốn nghe.”

Không ngờ Cố Đăng đồng ý dứt khoát như vậy, Chương Ly ngẩn người, nhất thời không biết nên nói gì tiếp theo.

“Vậy thì…”

Cố Đăng bước về phía hắn: “Tôi đi với anh.”

Chương Ly gật đầu, thuận tay nhận lại cây đàn trong tay Cố Đăng.

Trên đường quay về, Cố Đăng nghe Chương Ly kể về nghi lễ trước khi săn cá voi của người Inuit. Bộ tộc này vốn đã hiện đại hóa khá nhiều, phần lớn các nghi thức cổ truyền đều được lược bỏ, chỉ còn lại điệu hát và điệu múa trước khi xuất phát là được giữ lại đầy đủ.

Trước lúc ra khơi, toàn bộ thủy thủ đoàn sẽ ngồi quây quanh bên bờ biển. Dưới sự dẫn dắt của thầy cúng, mọi người cùng hát, cùng nhảy múa, gọi cá voi tới, cầu mong cá voi hiến thân vì con cháu của nó.

Người Inuit tin rằng vạn vật đều có linh hồn. Mỗi bộ tộc lại có những thần thoại và truyền thuyết khác nhau. Có bộ tộc cho rằng tổ tiên họ là cá voi, cũng có tộc tin mình là hậu duệ của gấu Bắc Cực hay quạ đen. Họ săn bắt chỉ là lấy phần x*c th*t của loài vật, còn linh hồn của chúng sẽ đi vào thế giới linh hồn rồi quay trở lại đây một lần nữa.

Sáng sớm hôm sau, khi trời vừa hửng sáng, Cố Đăng đã tỉnh dậy và tham gia nghi lễ thần bí cùng thủy thủ đoàn.

Vài chục người đàn ông ngồi thành vòng tròn nơi đất trống, ở giữa là một ông già đeo mặt nạ. Xung quanh, các thủy thủ gõ trống theo nhịp, bóng tối dần rút đi, khúc hát cổ xưa bắt đầu ngân vang khắp mặt đất.

Lời bài hát rất đơn giản, giai điệu cũng lặp đi lặp lại. Cố Đăng chỉ nghe hai lần đã học thuộc cả bài, nhưng anh vẫn không thể hát ra được cái thần thái của người bản địa.

Lúc ấy mặt trời còn chưa mọc, nhưng xung quanh đã sáng hẳn. Trời có sắc tím hồng tuyệt đẹp, tuyết dưới đất lấp lánh ánh sáng, biển cả sâu thẳm và yên tĩnh. Trong những kẽ băng, người ta rải mỡ cá và cá hồi khô để dụ cá voi.

Nghe tiếng hát đều đều bên tai, Cố Đăng chợt nhớ đến một giả thuyết từng học trong môn lý thuyết âm nhạc: âm nhạc có thể bắt nguồn từ nghi lễ và khẩu hiệu lao động.

Khi ấy, âm nhạc không phải để thể hiện bản thân, càng không phải để thể hiện cảm thụ thẩm mỹ, mà là có chức năng và tác dụng thực tế.

Chức năng… tác dụng…

Trong đầu Cố Đăng hiện lên một vài ý nghĩ mơ hồ, nhưng vẫn chưa thể sắp xếp chúng thành điều gì rõ ràng.

Cố Đăng bắt đầu vò đầu bứt tai, đã rất lâu rồi anh không cảm thấy bực bội đến mức này. Cảm giác như đang quay về thời cấp ba làm đề thi, rõ ràng có ý tưởng, có linh cảm, thậm chí còn nhớ rõ vị trí của kiến thức liên quan trong sách giáo khoa, vậy mà vẫn không viết ra được đáp án.

Nghi lễ kết thúc khi mặt trời hoàn toàn nhô lên, các thuyền viên lần lượt chèo thuyền xuống biển.

Cố Đăng vẫn không thể nắm bắt được cảm giác chớp nhoáng ấy, chán nản rời khỏi đám đông. Tai anh cứ ong ong, như thể vừa nghe một bài nhạc tẩy não suốt một tiếng đồng hồ. Dù cố tình không nghĩ tới, trong đầu vẫn văng vẳng giai điệu ban nãy.

Nói đi cũng phải nói lại, bài hát cúng tế và nhạc tẩy não thật sự có nhiều điểm giống nhau: giai điệu lặp lại, tiết tấu nhanh, ca từ đơn giản và thường có vần. Chỉ là nhạc tẩy não thì âm thanh cao vút, gần như giống tiếng khóc của trẻ con, còn bài ca săn cá voi thì trầm hơn nhiều, thường dùng giọng họng để hát, tăng thêm vẻ thần bí.

Cố Đăng hỏi Chương Ly – người đang chuẩn bị lên đường: “Cách hát đó có ý nghĩa gì không?”

Chương Ly giải thích: “Là đang bắt chước tiếng cá voi. Nghe nói bài ca săn cá voi có thể thu hút đàn cá voi tới.”

Bắt chước tiếng cá voi, dùng bài ca để dẫn dụ chúng…

Cố Đăng như chợt nhận ra điều gì đó, lại hỏi: “Vậy có hiệu quả thật không?”

Chương Ly đáp: “Tôi không chắc, nhưng có nghiên cứu khoa học cho rằng tiếng hát của người Inuit cùng tần số với âm thanh cá voi phát ra.”

Người Inuit hát bắt chước âm thanh cá voi, điều quan trọng không phải là bài hát, mà là để đối phương nghe thấy.

Như có ai đó gõ mạnh vào đầu, Cố Đăng bỗng trợn to mắt: “Chẳng lẽ ngay từ đầu tôi đã sai rồi?!”

“Cái gì cơ?” Chương Ly ngẩng đầu lên.

Cố Đăng bất ngờ ôm lấy anh, hưng phấn nói: “Cảm ơn anh, tôi nghĩ ra ý tưởng mới rồi! Thuận buồm xuôi gió nhé, tôi đi tìm Ali đây!”

Cái ôm ấy đến bất ngờ mà kết thúc cũng nhanh chóng, đến mức Chương Ly còn chưa kịp phản ứng thì Cố Đăng đã buông tay, chạy vụt đi như cơn gió.

Các thuyền viên lần lượt lên thuyền, có người từ xa gọi tên hắn.

Chương Ly hòa vào đoàn người, chèo thuyền ra khơi.

Mái chèo lướt qua mặt nước theo nhịp, đưa con thuyền nhỏ lặng lẽ tiến về phía trước. Gió sớm se lạnh, nhưng không thể xua đi hơi thở mà Cố Đăng để lại trên người hắn.

Ali tối qua buồn bã suốt cả đêm, mãi đến nửa đêm mới kiệt sức ngủ thiếp đi. Sáng hôm sau tỉnh dậy cũng rầu rĩ, chẳng còn tinh thần làm gì cả. Cô bé đã từ bỏ giãy giụa, định sống như một cỗ máy điêu khắc vô tình, không còn hỉ nộ ái ố.

Ali vừa khắc xong cái miệng của mình thì Cố Đăng lại đến, nói: “Ali, có khi nào ngay từ đầu tụi mình đã sai rồi không?”

“Gì ạ?” Ali uể oải hỏi, không chút sức sống.

“Chú nghĩ… tụi mình không nên cố đoán xem bài hát đó nên hát thế nào, mà phải để bà ngoại nghe thử. Bà phản ứng với âm nào, thì mình lấy âm đó đưa vào bài.”

Đôi mắt Ali bừng sáng trong thoáng chốc, rồi lại nhanh chóng tối đi. Cô bé mím môi như sắp khóc: “Làm vậy… có tác dụng không?”

Cố Đăng ngồi xổm trước mặt cô, đôi mắt ánh lên tia sáng rực rỡ: “Thử thêm lần nữa được không?”

Ali nghẹn ngào kiềm lại nước mắt, rồi gật đầu.

Nghe được đoạn đối thoại ấy, Judy cũng chia sẻ thêm một thông tin mới.

“Có lần tôi gọi bà là ‘mẹ’, bà quay sang nhìn tôi một cái. Dù không gọi tên tôi, nhưng tôi cảm giác bà nhận ra tôi.”  Judy có chút ngượng ngùng: “Nhưng chỉ một lần thôi, sau đó tôi gọi lại thì không thấy phản ứng gì nữa.”

Dù thế nào, với họ mà nói, đó cũng là một tin đáng mừng.

Cố Đăng và Ali cùng đến phòng của Carly. Trong phòng tối mờ, Carly vẫn ngồi trong sự im lặng quen thuộc. Judy bước đến, hít một hơi thật sâu.

“Bà ngoại? Bà còn nhớ bài hát đó không? Lúc con còn nhỏ bà hay hát cho con nghe mà…” – Judy ngân nga những âm thanh quen thuộc, còn Cố Đăng thì đánh guitar theo.

Họ thử nghiệm các cách hát và giai điệu khác nhau. Giống như dùng bài ca săn cá voi để gọi cá, giờ đây họ cũng đang cố gắng dùng âm nhạc để đánh thức Carly.

Họ liên tục đổi giai điệu và âm tiết, mọi thứ đều phải dựa vào phản ứng của Carly mà quyết định. Cố Đăng chưa từng viết bài hát nào như vậy, nhưng khi thấy Carly có phản ứng với một âm nhất định, anh lại cảm thấy: âm nhạc vốn là như thế – được lắng nghe, rồi tạo nên cộng hưởng.

Cố Đăng vẫn đang miệt mài thử nghiệm, trong khi đại dương ở phía xa thì lặng yên như tờ.

Ngoài khơi Bắc Băng Dương, hơn chục con thuyền nhỏ lướt nhanh qua mặt biển, lặng lẽ và kiên cường đuổi theo bóng dáng cá voi đầu cung.

Dù có vài người Inuit hiện đại dùng xuồng máy và thiết bị sonar, nhưng bộ tộc này vẫn kiên trì săn bắt bằng thuyền gỗ truyền thống. Các trưởng lão cho rằng công nghệ hiện đại là gian lận, là không tôn trọng loài cá voi.

Ngày thứ hai lênh đênh trên biển, họ vẫn chưa tìm thấy bóng dáng cá voi. Đêm xuống, các thuyền viên thay phiên nghỉ ngơi trên thuyền, có người thì thầm kể chuyện vợ con nơi đất liền.

Có người quay sang hỏi Chương Ly đã cưới vợ chưa, hắn lắc đầu, mắt hướng về phía đất liền xa tít. Trong ánh trăng tím nhạt, mặt biển yên bình như tờ. Không biết giờ này Cố Đăng đang làm gì…